معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی از تدوین پروتکل و بازبینی دستورالعمل مراکز اقامتی میان مدت و اجتماع درمان‌مدار (TC) خبر داد و گفت: طی ماه‌های آینده این دستورالعمل ابلاغ می‌شود.
محسن روشن‌پژوه در نشست خبری روز دوشنبه به برنامه‌های پیشگیری و کاهش آسیب اعتیاد سازمان بهزیستی اشاره کرد و افزود: در حال حاضر بیش از ۵۰۰۰ تیم اجتماع‌محور در محلات، محیط کار و آموزشی فعالیت می‌کنند و همچنین ۲۶۷۳ واحدهای درمانی به شکل‌های مختلف مانند مراکز اقامتی و کاهش آسیب، تیم‌های سیار و ... در کشور فعال هستند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۶۰ سرپناه شبانه در استان‌های مختلف تشکیل شده است، گفت: واحدهای درمانی اعتیاد بهزیستی ۷۰۰ هزار نفر را تحت پوشش درمان قرار داده‌اند و توسعه متوازن مراکز و ارتقای کیفی و پاسخ‌دهی مناسب به گروه‌های هدف در اولویت برنامه‌های معاونت پیشگیری قرار دارد.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی از چاپ ۱۵ کتابچه آموزشی در حوزه پیشگیری و درمان اعتیاد برای صنوف مختلف و همچنین خانواده‌ها خبر داد و گفت: همچنین طراحی فیلم‌های آموزشی برای روحانیون، سربازان و ... در حوزه اعتیاد نیز در دستور کار قرار داشت که اجرایی شد.
روشن‌پژوه در مورد فعالیت خط ملی اعتیاد (۰۹۶۲۸) گفت: تیمی از متخصصین و کارشناسان خبره نسبت به ارائه خدمات مشاوره و پاسخ‌دهی به تماس‌گیرندگان در این خط اقدام می‌کنند که تعداد تماس‌گیرندگان در ۹ ماهه امسال در مقایسه با سال قبل رشد خوبی داشته است؛ بطوریکه ۱۰ درصد با افزایش تماس روبرو بوده‌ایم و بیش از ۹۸ درصد تماس‌ها نیز موفق بوده است.
به گفته وی، اغلب تماس‌گیرندگان زنان هستند و بیشترین تماس‌ها نیز در ماه‌های اردیبهشت، خرداد و تیر بوده است و از سوی دیگر بیشترین موضوع مورد سئوال، نحوه کمک و مشکلات معتادان بوده و متوسط مشاوره نیز سه دقیقه طول کشیده است.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی تاکید کرد: رنج سنی تماس‌گیرندگان بین ۲۵ تا ۴۰ سال بوده و بیشتر سئوال‌ها نیز در مورد مواد مخدرِ شیشه بوده است.
وی در مورد شیوع مصرف اعتیاد در استان‌های مختلف، گفت: بر اساس تحلیل وضعیت استان‌ها، از لحاظ کمی و کیفی مشخص شد که استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان، کرمان، خراسان، ایلام، ارومیه و... نسبت به سایر استان‌ها از نظر شیوع مواد مخدر وضعیت وخیم‌تری دارند که بر اساس همین تحلیل، برنامه‌ریزی‌های خود را انجام داده‌ایم.
روشن‌پژوه از بازبینی دستورالعمل مراکز اقامتی میان مدت (کمپ) خبر داد و گفت: در حال حاضر ۱۱۰۰ مرکز اقامتی در کشور فعال است که بازبینی دستورالعمل این مراکز انجام شده و پروتکل درمانی آن نیز تدوین شده است که در ماه آینده ابلاغ خواهد شد.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی گفت: در دستورالعمل جدید این مراکز، الگوی اقامت از یک تا سه ماه در نظر گرفته شده که در گذشته این مدت یک ماه بود و همچنین تاکید بر مشارکت جمعی و خانواده‌ها شده است.
وی تصریح کرد: به مراکزی که از قبل مجوز دریافت کرده‌اند نیز مهلت داده می‌شود تا پس از ابلاغ دستورالعمل جدید و پروتکل آن، خود را با موارد جدید هماهنگ کنند.
به گفته روشن‌پژوه، در صورت پوشش بیمه‌ای اعتیاد، وضعیت درمان آنها نیز بهتر خواهد شد و بخشی از افراد را که نمی‌توانند یارانه پرداخت کنند، به آنها کمک می‌کنیم.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با اشاره به اینکه در حال حاضر برای یک ماه اقامت در مراکز میان مدت، ۵۰۰ هزار تومان هزینه باید پرداخت شود، گفت: سعی ما در دستورالعمل جدید این است که مبلغ افزایش پیدا نکند. در سال گذشته نیز ۳۰۰ هزار نفر در این مراکز تحت پوشش خدمات قرار گرفته‌اند.
وی با اشاره به اینکه ارتقای کیفی مداخلات و حمایت از الگوی درمان، هدف بهزیستی است گفت: استانداردسازی و توسعه آموزشی تمامی واحدهای ارائه خدمات از دیگر اقداماتی است که انجام شده است.
روشن‌پژوه از ارتقای مراکز اقامتی برای زنان خبر داد و اظهار داشت: یکی دیگر از اقدامات بهزیستی، طراحی الگوی اختصاصی برای درمان اقامتی زنان است که دستورالعمل آن را نوشته و اجرای پایلوت آن را نیز آغاز کرده‌ایم که تا پایان سال الگوی ارتقای یافته مراکز زنان نیز خواهیم داشت.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با اشاره به اینکه با توجه به آمار و تحلیل‌های انجام شده، ۹.۲ درصد از جمعیت معتادان را زنان تشکیل می‌دهند، گفت: البته این آمار مصرف است و نمی‌تواند میزان نیاز به خدمت را برای ما مشخص کند و در مجموع ۷۰ مرکز اقامتی ترک اعتیاد زنان در کشور فعال است.
به گفته وی، در حال حاضر ۴۲ مرکز اقامتی زنانه، ۱۴ مرکز شبانه و ۱۰ مرکز گذری ترک اعتیاد ویژه زنان در کشور فعال‌اند که در برنامه‌های جدید سعی داریم تعداد این مراکز را افزایش دهیم.
روشن‌پژوه در خصوص کمپ‌های غیرمجاز گفت: برای برخورد با کمپ‌های غیرمجاز کمیته‌ای در ستاد مواد مخدر تشکیل شده و بهزیستی هیچ مسئولیتی در این خصوص ندارد، اما مردم باید آگاه باشند که تمامی اطلاعات مربوط به مراکز مجاز در بهزیستی موجود است و می‌توانند برای درمان اعتیاد از آنها استفاده کنند؛ اما صدور مجوز مراکز اقامتی میان مدت بر عهده بهزیستی است و اگر این کمپ‌های غیرمجاز بخواهند برای فعالیت قانونی خود مجوز بگیرند باید به بهزیستی مراجعه و ما نیز همکاری‌های لازم را انجام می‌دهیم.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی در مورد مراکز ترک اعتیاد ویژه کودکان زیر ۱۸ سال نیز گفت: سال گذشته راهنمای درمان اختصاصی کودکان و نوجوانان را تدوین کردیم که به دلیل شرایط و ملاحظات خاص سیستان و بلوچستان، دو مرکز ویژه دختران و پسران در این استان به صورت پایلوت آغاز به کار کرد و در مجموع طی یک سال، ۸۶ کودک که شامل ۵۰ پسر و ۳۶ دختر می‌شدند در این دو مرکز به طور متوسط سه ماه نگهداری شدند که ۳۰ کودک پس از طی دوره درمان به خانواده‌ها بازگردانده و مابقی نیز به واحدهای شبانه‌روزی بهزیستی سپرده شدند.
وی گفت: به دلیل جمعیت و مهاجرپذیر بودن استان تهران حتما نیاز مداخلات اختصاصی برای کودک و نوجوانان وجود دارد و اعلام آمادگی می‌کنیم با همین الگوی موجود بتوانیم اقدامات لازم را انجام دهیم.
روشن‌پژوه تصریح کرد: با تفاهمنامه‌ای که با آموزش و پرورش امضا شده، با پرداخت یارانه از درمان دانش‌آموزان معتاد حمایت می‌کنیم.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی در مورد همکاری با ستاد مواد مخدر برای ابلاغ آیین‌نامه‌ها و پروتکل درمان، گفت: تدوین دستورالعمل و پروتکل یک فرآیند قانونی و حقوقی است که از معاونت حقوقی این موضوع را استعلام کرده‌ایم که عنوان شده مشکلی برای تدوین این دستورالعمل‌ها وجود ندارد و پروتکل نیز به ستاد مبارزه با مواد مخدر ارسال شده است.
وی گفت: بخش‌هایی از آیین‌نامه مغفول مانده که از همان ابتدا دو سال است که به صورت مکتوب تقاضای اصلاح آیین‌نامه را از ستاد مبارزه با مواد مخدر کرده‌ایم که امیدواریم به اصلاح آیین‌نامه و رفع چالش‌های عرصه درمان اعتیاد منجر شود.
روشن‌پژوه همچنین از تدوین دستورالعمل بازبینی و پروتکل مراکز اجتماع درمان‌مدار (TC) خبر داد و گفت: در حال حاضر ۱۹ مرکز در کشور فعال است که الگوی ارتقایی خدمات آنها بر اساس رویکردهای علمی آماده ابلاغ است.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با اشاره به اینکه سرانه یارانه مراکز در حال حاضر به طور متوسط ۳۰۰ هزار تومان است، گفت که الگوهای اقامتی مراکز سرپایی متفاوت است.
وی ادامه داد: تاکنون برای بهبودیافتگان برنامه مدونی وجود نداشت به همین دلیل بعد از بهبودی، امکان عود وجود داشت و بر همین اساس برنامه‌ای تحت عنوان توانمندسازی و جامعه‌پذیری معتادان، تدوین و طی آن ۱۰ مرکز در کشور پایلوت شد تا در این صورت شرایط برای حرفه‌آموزی، اشتغال‌پذیری و بهبود معتادان فراهم می‌شود.
روشن‌پژوه از امضای تفاهمنامه‌ای با واحدهای دیگر سازمان مانند خدمات مشاوره و روان‌شناختی و کلینیک‌های مددکاری خبر داد و گفت: از ظرفیت این واحدها برای بهبود وضعیت درمان معتادان استفاده می‌شود.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی همچنین به امضای تفاهمنامه‌ای با مرکز کنترل دخانیات اشاره کرد و گفت: بر اساس این تفاهمنامه، درمان سیگار همزمان با ترک اعتیاد در مراکز ما امکانپذیر خواهد شد و معتادانی که داوطلب هستند می‌توانند به طور همزمان هم اعتیاد و هم سیگار خود را ترک کنند.
وی همچنین در مورد اجرای پیمایش ملی خانوار در شیوع مصرف مواد در جمعیت عمومی کشور اشاره کرد و گفت: این طرح از سال گذشته در میان ۶۱ هزار خانوار در سراسر کشور در سنین ۱۵ تا ۶۴ سال انجام شد که نتیجه این پژوهش مشخص می‌کند که مصرف مواد در گروه‌های سنی مختلف و جنسیت‌های مختلف و همچنین جمعیت روستایی و شهری به چه میزان بوده است که به زودی اعلام خواهد شد.
روشن‌پژوه به کار پژوهشی که در عسلویه انجام شده نیز اشاره کرد و گفت: به منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی و با تاکید بر اعتیاد با همکاری ستاد مواد مخدر، وزارت رفاه و بهزیستی برنامه جامع سند پیشگیری از اعتیاد در عسلویه با کمک یک تیم ملی طراحی شد که در حال حاضر نیز اجرایی می‌شود و اعتبارات آن را نیز وزارت رفاه تامین کرده است.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی از ارزیابی سریع وضعیت معتادان پرخطر و سخت در دسترس خبر داد و گفت: بر اساس کار میدانی که انجام شده، با کمک تیم علمی و پژوهشی، این اقدام صورت گرفته و نتایج آن در اوایل سال ۹۵ اعلام می‌شود به طوری که پس از آن مشخص می‌شود که وضعیت معتادان پرخطر به تفکیک استان‌ها چگونه است.
وی همچنین از انجام پژوهشی برای درمان محرک‌ها با میزان عود بالا و دشواری در ماندگاری آن خبر داد و گفت: در پژوهشی که از سال ۹۲ در چند مرکز در خصوص مصرف شیشه انجام شد، مشخص شد که دارویی می‌تواند به افزایش ماندگاری درمان معتادان در محرک شیشه تاثیرگذار باشد، «مودافینیل» است که به طول درمان و کاهش احتمال عود کمک می‌کند که این دارو قیمت بالایی ندارد و در داروخانه‌ها قابل دسترس است.
روشن‌پژوه از واگذاری ۳۴۳ واحد مسکونی به معتادان بهبودیافته خبر داد و گفت: ۹۸۷۳ واحد نیز در مرحله ساخت هستند.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی از دستگاه‌های عضو ستاد مبارزه با مواد مخدر خواست که برای تمامی مداخلات کاهش آسیب اعتیاد و بهبود این وضعیت در کشور با بهزیستی همکاری لازم را داشته باشند.