اعتیاد به سیگار و سوالات رایج ترک سیگار

چگونه به مراجعان براي ترك سيگار كمك كنيد

در هر فرصتي راجع به مصرف سيگار بپرسيد:

• آيا سيگار مي‌كشيد؟
• آيا علاقه به ترك سيگار داريد؟
• آيا تاكنون جهت ترك سيگار اقدام كرده‌ايد؟ چگونه؟

به همه سيگاري‌ها ترك را توصيه كنيد:

• توصيه خود را به وضوح بيان كنيد مثلاً ترك سيگار مهمترين اقدامي است كه در جهت حفظ سلامتي‌تان مي‌توانيد انجام دهيد.
•  به پيامهايتان جنبه شخصي بدهيد. به وضعيت باليني، تاريخچه- سابقه فاميلي و علائق فردي و نقش‌هاي اجتماعي فرد اشاره كنيد.

مراجع را در ترك ياري دهيد:

- براي افرادي كه راضي به ترك شده‌اند

• تاريخي را براي شروع ترك مشخص كنيد. كمك كنيد كه بيمار روزي را در 2-1 هفتة آينده تعيين كند.
• از او بخواهيد كه تركهاي قبلي را مرور كند و موقعيتهاي مرتبط با عود را شناسايي كند.
• دلائل را براي ترك فهرست كند.
• سيگار را از دسترس دور كند.
• مايعات فراوان بنوشد و چاي و قهوه كمتري مصرف نمايد.
• رفتارهاي جايگزين مانند جويدن آدامس، استفاده از خلال دندان، تسبيح و بازيهاي دستي را انجام دهد.
• آموزش راهكارهاي مقابله با استرس و خلق منفي مثل آموزش آرميدگي (relaxation) مي‌تواند كمك‌كننده باشد.
• مي‌توانيد نيكوتين جايگزين را در نظر داشته باشيد.

- براي افراد كه راضي به ترك نيستند

• مزاياي ترك را شرح دهيد.
• بروشورهايي را كه ايجاد انگيزه براي ترك مي‌كنند در اختيار فرد قرار دهيد.
• توصيه كنيد كه در حضور افراد خانواده سيگار نكشد.
• ابراز آمادگي كنيد كه هرگاه، تصميم به ترك بگيرد به وي كمك مي‌كنيد.
• در ملاقات‌هاي بعدي راجع به مصرف سيگار پرس و جو كنيد.

پي‌گيري:

• 2-1 هفته پس از ترك جلسه‌اي براي پي‌گيري داشته باشيد.
•  در اين جلسه راجع به وضعيت مصرف سيگار بيمار بپرسيد و وي را حمايت كنيد.
•  ملاقات بعدي را در 2-1 ماه پس از ترك ترتيب بدهيد.

افرادي كه ترك كرده‌اند:

•  آنها را تشويق كنيد
•  بخواهيد كه وضعيت‌هايي كه آنها را در معرض عود قرار مي‌دهد، مشخص كنند.
•  راهبرد‌هاي تطابقي براي موقعيت‌هاي پرمخاطره آتي را تمرين كنيد.

افرادي كه موفق به ترك نشده و يا دچار عود شده‌اند:

•  بپرسيد كه وقتي كه اولين سيگار را كشيديد چكار مي‌كرديد؟
•  بپرسيد كه از اين تجربه چه آموختيد؟
•  بخواهيد كه زمان ديگري را براي ترك مشخص كند.

پاسخ به سوالات شايع راجع به ترك سيگار

آيا با قطع سيگار دچار افزايش وزن نخواهم شد؟

• همه افراد متعاقب قطع سيگار دچار افزايش وزن نخواهد شد.
• متوسط افزايش وزن حدود 4-2 كيلو است.
• فعلاً نياز به رژيم گرفتن نيست. شما بعد از اينكه ترك سيگار را به اتمام رسانديد، براي رژيم گرفتن فرصت داريد.
• مضرات سيگار خيلي بيشتر از مختصري اضافه وزن بدن مي‌باشد.
• مختصري اضافه وزن به ظاهر شما لطمه نخواهد زد ولي سيگار باعث زرد شدن دندانها، بوي بد تنفس، بوي بد لباس و پوست مي‌شود.

من قدرت ترك سيگار را خواهم داشت؟

•  هر ساله تعداد زيادي از افراد سيگار را ترك مي‌كنند.
•  همه افراد بار اول موفق نمي‌شوند ولي بسياري از افراد پس از چند تلاش موفق مي‌گردند.
•  من تا آنجا كه بتوانم به شما كمك خواهم كرد.

بهتر است كه يكباره ترك نمود يا تدريجي؟

• «بهترين راه» وجود ندارد.
• اغلب كسانيكه از ترك يكباره استفاده نموده‌اند موفقتر بوده‌اند.

درباره بي‌خوابي چه بايد كرد؟

•  برخي سيگاريها اختلال خواب را پس از ترك سيگار ذكر مي‌كنند كه طي3-2 هفته از بين مي‌رود.

حالا كه من سيگار را ترك كرده‌ام مي‌توانم گاه‌گاهي يك سيگار بكشم؟

•  نه، دراين صورت به احتمال زياد وابستگي به سيگار عود خواهد كرد.

آيا آثار سيگار بر بدن از بين خواهد رفت؟

• برخي آسيبها دا‍‍ئمي هستند، مانند آمفيزم ريه ولي اكثر آسيبها قابل برگشت هستند.
• مرگ و مير كلي 15-10 سال پس از ترك سيگار، مشابه غير سيگاريها خواهد بود.

جدول اجزاء وابستگي به سيگار در ارتباط با مفاهيم باليني و مداخلات

روش درمان	ارتباط باليني	اجزاء اعتيادي
1) آموزش پيش‌بيني، تعديل و اجتناب از فعاليتهاي مرتبط با مصرف سيگار. 2) آموزش راهبرد‌هاي شناختي-رفتاري براي كاهش اضطرار و ولع. 3) رفتارهاي جايگزين مانند جويدن آدامس، خلال كردن دندان يا نوشيدن آب.	سيگار كشيدن همراه با فعاليتها و محرك‌هايي است كه اضطرار ايجاد مي‌كند، ممكن است مصرف سيگار هنگاميكه فرد فعاليتهاي مرتبط با سيگار كشيدن را انجام مي‌دهد عود كند (مانند مكالمه با تلفن، رانندگي...)	عادت (سيگار كشيدن متعاقب فعاليتهاي روزمره)
1) تعيين و تشويق راههاي جايگزين براي لذت بردن (مانند ورزش) 2) پيش‌بيني و آمادگي براي موقعيت‌هاي لذت‌بخش مخاطره‌آميز.	احساس لذت (مثلاً متعاقب غذا خوردن در ميهماني). ممكن است احساس اضطرار براي بيشتر كردن لذت از طريق سيگار كشيدن رخ دهد. حدود 25% از موارد عود هنگامي كه فرد شاد است اتفاق مي‌افتد.	لذت
1) استفاده از نيكوتين جايگزين براي كاهش علائم ترك. 2) آموزش مقابله با استرس 3) رژيم غذايي و ورزش 4) راهبرد‌هاي شناختي-رفتاري براي مقابله با خلق منفي (شامل Relaxation و استفاده از حمايت‌هاي اجتماعي)	خلق منفي ناشي از استرس يا علائم ترك به سرعت با مصرف سيگار بهبود مي‌يابد. ولع ممكن است به دليل علائم ترك يا استرس‌هاي زندگي افزايش يابد و با مصرف سيگار به سرعت از بين مي‌رود. افزايش وزن يك فاكتور مهم است كه ممكن است باعث عود شود حدود 65 درصد از موارد عود هنگامي كه فرد، غمگين ، عصباني و يا مضطرب است رخ ميدهد.	خود درماني (مصرف سيگار براي كاهش علائم فيزيكي و خلق‌ منفي)