مقدمه: امروزه بحث مطرح درمانهاي اقامتي، اجتماع درمان مدار (Therapeutic Community-TC) است كه از تركيب مدلهاي مختلف درماني ديگر بوجود امده است.در اين نوشتار، اهداف و تحولات TC، فلسفه و رويكرد TC در درمان افراد معتاد، ساختار برنامه و روشهاي درمان و نتايج تحقيقات در مورد اثر بخشي TCارايه شده است.ترسيم اجمالي تصوير جامعترين رويكرد درمان اعتياد، جهت اشنايي كارشناسان حوزه درمان اعتياد و افزايش انگيزه انان جهت بكار گيري اين روش در گستره درمان و تحقيقات، انگيزه تاليف اين نوشتار را فراهم اورده است. تعيين اثر بخشي TC در كشور ما نيازمند تحقيق است، و اين تحقيقات بايد توسط محققاني صورت گيرد كه دانش عملياتي فزاينده اي داشته باشند، محققاني كه در سطح جهاني بدرخشند و ما به داشتن انها افتخار كنيم.
TC يك واژه عمومي براي برنامه هاي بدون دارو براي معتادان است. TCيك محيط و برنامه اجتماعي است كه هوشمندانه در درون يك واحد اقامتي يا روزانه طراحي شده است تا فرايندهاي اجتماعي و گروهي را با هدف درماني تحت كنترل در اورد TC يك برنامه ساختار يافته، اقامتي و نظارتي براي معتاداني است كه سابقه بازگشت مكرر به مصرف را دارند (دستور العمل مراكز اجتماع درمان مدار).
TCها درجنبه هاي زير باهم تفاوت دارند (گالانتر، 2009):
- ظرفيت (از 30تا 100مقيم) ويژگي هاي جمعيت شناختي مقيمان (در قسمت هاي بعد توضيح داده ميشود). اولين TC ها فقط افراد معتاد را پذيرش ميكردند. اکثر مقيمان حال حاضر TC ها، فقط مشكل اعتياد ندارند
- همچنين در زمينه هاي زير TC ها با هم تفاوت دارند: اجتماعي، اقتصادي، نژادي، فرهنگي. شدت مشكلات مربوط به الكل و مواد.
- مدت اقامت
3 تا 6 ماه (كوتاه مدت)، 12 تا 18 ماه (بلند مدت) گاهي با قوانين دادگاه منطبق مي شود (واحدهاي توانبخشي دادگاهي)
- موقعيت
بستري يا اقامتي، برنامه هاي روزانه، برنامه هاي ديگر سرپايي.
طيف وسيع و جامع خدمات و مداخلات در موقعيت هاي درماني
درمانگر اوليه در TC، خود اجتماع است اين اجتماع به دو شكل عمل ميكند: سرو كار داشتن با تغييرات عميق تر درون رواني (سوگرمن، 1984)، سرو كار داشتن با كنترل رفتار ابتدايي.